DE GEBOORTE
Als het zover is en de eerste pup word geboren, dan kun je kijken wat de moeder doet… likt ze zelf het vlies van de pup af? Bijt ze de navelstreng door? Komt de nageboorte ook al?
Als ze zelf niets doet of ze begint wel wat te knabbelen maar maakt het vlies om de pup niet stuk, dan moet je ingrijpen: Je pakt dan de pup met vlies en al (glibberig) en maakt het vlies (een soort zakje wat om de pup heen zit) kapot, door met je duim en wijsvinger van beide handen te trekken, zo scheur je het stuk. (niet met een schaar, stel dat de pup beweegt en zich bezeerd!) Daarna haal je de pup eruit, haalt de navelstreng eraf (kom ik zo meteen op terug) en wrijf je die met een schone handdoek goed droog, eerst het neusje schoon maken, daarna van de borst naar de buik wrijven! Het mooiste is het als de moeder dan het neusje van de pup wil likken, want dat maakt dat de rommel uit het neusje ook weggaat. (er kan vruchtwater in het neusje zitten.) Als je het goed schoongemaakt hebt en/of de moeder heeft gelikt en je hoort nog gerommel in het neusje of de pup piept niet, krijgt het benauwd, dan kun je zelf het neusje leegzuigen… ( met de mond op het neusje en de rommel er zacht uitzuigen… je kunt ook een speciaal zuigertje kopen waar je het mee kan doen.) Dit laatste het liefst alleen in noodgeval. Meestal is droog wrijven met een handdoek over het borstje voldoende om het ademen op gang te brengen.
Een pup zit in een vlies, aan de pup zit een navelstreng vast. Eerst het vlies eraf halen, anders kan de pup niet ademen. Het neusje even schoon wrijven met een handdoek tot hij adem haalt. De navelstreng zit aan de buik vast. Als moeder die niet doorbijt kun je het zelf stukscheuren met de vingers, of met een schaar. (met de vingers is beter! Krijg je minder snel bloedingen) Let erop dat er nog ongeveer een a anderhalve centimeter navelstreng aan de buik blijft zitten, anders kan het gaan bloeden! Als het netjes losgegaan is of als de moeder het zelf heeft doorgebeten (hou altijd het navelstreng tegen de buik vast, zodat de moeder het ook niet te kort afbijt!) dan kun je er jodium op doen, om het te ontsmetten. Als het wel wat bloed (er druppelt dan bloed uit het stompje navelstreng) dan met een lintje of dun touwtje afbinden. Een lusje eromheen en een knoopje strak aantrekken, pas wel op het buikje dat je hem niet zeer doet. Als je het goed vastgeknoopt hebt laat je het verder gewoon zitten, af en toe kijken of dat knoopje nog vastzit, dat het niet opnieuw is gaan bloeden! (Tip: bij sommige dierenartsen kun je een afknijptangetje in de vorm van een schaar kopen om de navelstrengetjes af te knijpen wanneer het bloed.) Een navelstreng doorscheuren met je vingers is een raar werkje, het kan een beetje “dradig” zijn, dat is heel normaal! Op ongeveer 1 a 2 cm vanaf de buik zit een natuurlijk breekpunt waar het meestal vrij makkelijk door te scheuren is. Lukt het echt niet met de hand dan met een schaar, maar je hebt dan meer kans op bloedingen. (moet ook een steriele schaar zijn dan, of schoongemaakt met alcohol. Direct daarna ontsmetten met jodium, de navelstreng is in feite een wondje waar ze een ontsteking kunnen krijgen, zeker als het doorgeknipt is met een (vieze) schaar!)
De navelstreng die aan de pup vast zit, eindigt in het nageboorte. De nageboorte word meestal direct na de pup “geboren”. Dat is een groenig/zwartig glibberig ding waar de pup zijn voeding uit heeft gehad in de buik van de moeder. Vaak eten de moederhonden die op! Het schijnt nog gezond te zijn ook, maar laat haar liever niet meer dan 1 a 2 van die nageboorten opeten, anders kan ze misselijk worden of aan de diarree gaan. (vaak heb je daar niets over te zeggen en eten ze het op zonder dat je het gezien hebt, dan is het net of ze likte en ondertussen is het alweer opgegeten…) Soms valt een pup zo uit de moeder, dan is het in de buik van de moeder al uit het vlies gekomen. Let dan op dat de nageboorte ook nog “geboren” word.
Het kan dus ook best zijn dat de moeder dat allemaal zelf doet, dan moet je alleen in de gaten houden dat ze de navelstreng niet te kort afbijt en dat het niet gaat bloeden. Wel even wat jodium op het stompje van de navelstreng doen!
Als een pup geboren is weeg je hem en schrijf het gewicht op. Ook kun je kijken (evt met een zaklampje) in het bekje of de gehemelte helemaal dicht zit. (het komt wel eens voor dat een pup een open gehemelte heeft, dan zit er een open gleufje van voor richting de achterkant van de gehemelte, vaak maken ze dan een rochelend geluid. Mocht je inderdaad een pup hebben met een open gehemelte laat deze dan na de bevalling een spuitje geven door de dierenarts om erger leed te voorkomen, kans op overleven is er vrijwel niet. Door het gleufje in de gehemelte zuigen ze valse lucht aan bij het drinken en krijgen op die manier bijna geen melk binnen of het loopt hun neusje in waardoor ze kunnen stikken. Het gleufje zal niet vanzelf dicht groeien en de pup zal doodgaan aan ondervoeding.
Noteer zoveel mogelijk informatie per pup, soms kun je dat achteraf nodig hebben.
Meestal hijgt de moeder voor elke geboorte weer, en soms rillen ze daarbij of kreunen. Als alle pups geboren zijn is de moeder meestal helemaal rustig. Je kunt aan alle kanten op de buik voelen of je nog schoppen voelt. Als je geen leven meer voelt en de moeder is rustig, dan kun je er van uitgaan dat de hele bevalling achter de rug is. Mocht je willen voelen of er nog een bobbel in haar buik zit dan is het handig te weten dat aan het eind van de bevalling de baarmoeder samentrekt, soms wel ter grootte van een pup. De bobbel die je dan voelt is dan ook niet altijd een teken dat er nog een pupje in haar buik zit.
Bel de dierenarts:
*Als er meer dan 2 uur tussen de ene pup en de volgende pup zit
*Als moeder drie kwartier flink perst en er komt niets
*Als moeder koorts krijgt (ook de dagen na de geboorte!) of duidelijk ziek is.
Je kunt het pasgeboren pupje bij moeder leggen. Als moeder weer opnieuw weeën krijgt, kun je de pup in een klein doosje leggen waarin een handdoek ligt, die onder de warme lamp staat, zodat je moeder even kunt helpen. Als alles achter de rug is kunnen de geboren pups weer even bij moeder liggen. Als het wat rustiger lijkt kun je moeder wat water aanbieden, vaak willen ze niets drinken, maar soms wel. Geen eten geven tot alle pupjes geboren zijn.
Wanneer je moederhond naar buiten doet voor een plasje, let dan goed op of ze geen pup verliest. (een zaklamp kan handig zijn als het donker is buiten)
Ze zal bloed verliezen en soms zwartige of groenige troep. Dat is normaal en kan wel een week of soms nog langer duren. Wat er uit komt mag er niet pussig uitzien of stinken, dan moet je de dierenarts bellen, dan kan het zijn dat ze een baarmoederontsteking heeft. Bij een ontsteking worden ze ook erg sloom en krijgen (meestal) koorts. Ook vallen de pups dan in gewicht af, omdat een zieke moeder meestal slechtere melkproductie heeft.
Als het kan is het het mooist dat iemand anders de moeder uit laat en jij de werpkist even helemaal schoonmaakt , alle kranten e.d eruit, de bloedsporen wegwassen en weer droog maken, nieuwe kranten erin, evt. een nieuwe handdoek erop en de pupjes weer neerleggen, lekker onder de lamp. Dan komt moeder in een schone werpkist.
Als het goed is zal ze de pups regelmatig likken, en gaan de kleintjes vanzelf drinken. Als alles achter de rug is is moeder vaak moe, je kunt wel een verse bak water klaar zetten en een bak vol brokjes… ze zal vanaf dan wel behoefte hebben aan veel eten en drinken, want zogende pups nemen ontzettend veel energie. Ze mogen dan ook de hele dag een gevulde voerbak hebben en waterbak natuurlijk ook! (Het kan ook zijn dat ze even onzindelijk zal zijn, omdat ze zo ontzettend veel eet en drinkt moet ze ook vaker uit natuurlijk… ) Liefst de waterbak iets hoger zetten zodat er niet per ongeluk een pup in kan vallen.